Aanhouding

U bent aangehouden door de politie/recherche omdat u wordt verdacht van het plegen van een strafbaar feit. De politie is hiertoe gerechtigd op basis van het Wetboek van Strafvordering. De politie mag u gedurende negen uren vasthouden voor onderzoek, waarbij de uren tussen 00.00 uur en 09.00 uur niet meetellen (gedurende deze uren mag u wel verhoord worden). Wanneer u bijvoorbeeld om 05.00 uur wordt aangehouden, mag de politie u tot 18.00 uur ’vasthouden zonder een extra bevel uit te vaardigen.

Salduz-melding

Als u bent aangehouden, wordt u verteld dat u recht heeft op bijstand van een advocaat vóór aanvang van het eerste verhoor. De politie is verplicht u dit mede te delen. In de meeste strafzaken is deze advocaat (‘piket-advocaat’) gratis. De advocaat heeft de verplichting om u te bezoeken binnen twee uur nadat hij de oproep heeft ontvangen. De advocaat die u ‘toegewezen’ krijgt, hoeft niet perse een ‘piketadvocaat’ te zijn. U kunt er ook voor kiezen om de naam van uw eigen advocaat te noemen als voorkeursadvocaat. In plaats van de dienstdoende advocaat, wordt dan uw voorkeursadvocaat gecontacteerd. Deze voorkeursadvocaat heeft eveneens de verplichting om u te bezoeken binnen twee uur nadat hij de melding heeft ontvangen.

Tijdens het eerste bezoek weet de advocaat enkel waarvan u verdacht wordt. Op dit moment in de zaak kan de politie geen inhoudelijke mededelingen doen. U kunt bij uw advocaat uw eerste vragen kwijt. Ook is het belangrijk om in dit stadium reeds een processtrategie te bepalen. U kunt er bijvoorbeeld voor kiezen om u op uw zwijgrecht te beroepen en geen verklaring af te leggen. In andere zaken (bijvoorbeeld wanneer u niets met de zaak te maken heeft), is het beter om wel een verklaring af te leggen, omdat u dan eerder wordt vrijgelaten. Deze afweging is geheel afhankelijk van de omstandigheden van het geval. De advocaat heeft hiermee veel ervaring en kan u hierbij advies geven.

Het eerste gesprek is ook bedoeld als hulplijn. Indien er zaken geregeld moeten worden met betrekking tot familie/werk, is de advocaat tijdens deze fase uw eerste aanspreekpunt.

Het eerste verhoor: zwijgrecht

Nadat u contact heeft gehad met uw advocaat, of wanneer u afziet van een advocaat, begint het eerste verhoor. Bedenk u daarbij altijd dat alles wat u verklaart mogelijk tegen u gebruikt kan worden. In deze fase adviseren wij over het algemeen om u te beroepen op uw zwijgrecht en op geen enkele vraag antwoord te geven. Dit geldt ook voor vragen van persoonlijke aard. De feiten en omstandigheden van het geval kunnen er echter toe leiden dat dit advies anders is en dat het beter is om wel een verklaring af te leggen.

Inverzekeringstelling

Indien de politie na het eerste verhoor nog steeds meent dat zij voldoende gronden hebben om u te verdenken van een strafbaar feit, kunnen zij – in overleg met de (hulp)officier van justitie – overgaan tot de inverzekeringstelling van u. Er wordt een bevel uitgevaardigd, dat toestemming geeft aan de politie om u gedurende drie dagen vast te houden. Deze dagen gaan lopen vanaf het einde van de onderzoeksperiode van negen uur. Bijvoorbeeld: u bent aangehouden om maandagochtend om 05.00 uur. Op maandag om 18.00 uur wordt u in verzekering gesteld. De politie mag u vasthouden tot donderdagmiddag 18.00 uur. Onder bijzondere omstandigheden is het mogelijk dat de inverzekeringstelling met drie dagen wordt verlengd.

Bewaring: voorgeleiding rechter-commissaris

Indien de politie, in overleg met de officier van justitie, van mening is dat u langer in voorarrest moet blijven, zal een vordering tot inbewaringstelling worden ingediend bij de rechter-commissaris. Er wordt aan de rechtbank gevraagd of zij een bevel willen afgeven, waarbij u in bewaring wordt gesteld. De maximale termijn dat u in bewaring kan worden gehouden is veertien dagen.

Er kan alleen bewaring worden toegestaan, als er voldoende (ernstige) feiten en omstandigheden bestaan om u langer vast te houden.

  • Ten eerste moet er sprake zijn van een strafbaar feit waar voorlopige hechtenis is toegestaan. In het huidige strafrecht zijn dit de meest voorkomende strafbare feiten (bijv. diefstal, mishandeling, inbraak, zedendelicten, levensdelicten etc.).
  • Ten tweede moeten er ‘ernstige bezwaren’ bestaan. Dit wil zeggen dat er een grondige verdenking moet zijn, gebaseerd op bewijsmateriaal, dat u daadwerkelijk het feit heeft gepleegd waarvan u verdacht wordt;
  • Ten derde moeten er gronden bestaan om u in voorlopige hechtenis te houden (bijv. vluchtgevaar, een zeer ernstig feit, recidivegevaar, onderzoeksbelang). Onderzoeksbelang wordt in dit stadium vaak snel aangenomen.
  • Ten slotte kan rekening gehouden worden met de eventuele straf die te verwachten is als de zaak wordt behandeld door de rechtbank.

Als aan deze voorwaarden wordt voldaan, zal de bewaring in principe worden toegewezen. Er staat dan nog wel een schorsingsverzoek open bij de rechter-commissaris. Als uw persoonlijke omstandigheden groter zijn dan het maatschappelijk belang om u vast te houden, komt u in aanmerking voor schorsing. Er kan dan gedacht worden aan het behouden van werk/familieomstandigheden (bijv. ziekte)/studie.

Gevangenhouding: toetsing raadkamer

Nadat u veertien dagen in bewaring heeft doorgebracht, kan het zijn dat de officier van justitie redenen heeft om u nog langer vast te houden. Er vindt een raadkamerzitting plaats, waar een drietal rechters beslissen over de vraag of u langer in voorlopige hechtenis moet zitten. De toetsingsgronden zijn in principe hetzelfde als bij de toetsing bewaring (zie bovenstaande).

Tot slot: een overzicht van termijnen bij voorlopige hechtenis

 

Aanhouding en ophouden onderzoek                                9 uur 

(de uren tussen 00.00-09.00 uur worden

niet meegerekend)

Inverzekeringsstelling                                                                 3 dagen

 

Bewaring                                                                                      14 dagen

 

Gevangenhouding                                                                     90 dagen